Hậu môn nhân tạo là gì?
Hậu môn nhân tạo là một chỗ mở ở ruột non hoặc ruột già trên thành bụng để phân di chuyển trong lòng ruột qua vị trí mở này và thoát ra ngoài vào một túi gắn ở thành bụng.
Vì sao phải đặt hậu môn nhân tạo?
Hậu môn nhân tạo được mở tạm thời hoặc vĩnh viễn trên người bệnh sau cắt khối u hậu môn hay toàn bộ hậu môn hoặc có bệnh lý rò trực tràng- âm đạo, rò trực tràng- bàng quang, chấn thương.
Người bệnh thường lo lắng, ngại giao tiếp, sợ bị xa lánh vì hậu môn nhân tạo gây bất tiện trong sinh hoạt, vận động và dễ tạo mùi khó chịu.
Chăm sóc hậu môn nhân tạo
Người bệnh mang một túi chứa đặt trên bụng, quanh miệng hậu môn nhân tạo.
Khí và chất thải sẽ thoát ra túi chứa trong vòng 72 giờ sau phẫu thuật đặt hậu môn nhân tạo. Người bệnh có thể xuất viện sau 2-7 ngày.
Điều dưỡng sẽ tư vấn, hướng dẫn cho người bệnh và người nhà:
- Cách chăm sóc, thay bộ chăm sóc hậu môn nhân tạo
Trang bị: Gạc mềm, nước muối sinh lý, khăn bông sạch, mềm, khô, túi chứa, xà phòng rửa tay...
- Cách chọn túi chứa phù hợp
- Cách đo và dán túi chứa
- Chăm sóc vùng da xung quanh miệng hậu môn nhân tạo bằng cách sạch da này với nước ấm rồi dùng khăn khô lau nhẹ
- Hướng dẫn kỹ thuật “thụt tháo” khi bị bón
- Cách vệ sinh cá nhân khi mang túi
Chế độ ăn uống
- Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày
- Nhai kỹ thức ăn
- Ăn điều độ, chậm rãi, ăn thực phẩm giàu muối và kali
- Uống nhiều nước mỗi ngày
- Bắt đầu ăn một lượng nhỏ đối với các loại thức ăn có nhiều chất xơ và nên nhai kỹ
|
Lưu ý: Nếu loại thức ăn nào đó khiến người bệnh khó chịu, tạm ngưng trong vài tuần và thử lại sau.
Xì hơi và mùi là hiện tượng tự nhiên. Nếu lượng hơi thoát ra tăng bất thường , hãy kiểm tra thức ăn
|
Tăng cường chất lượng sống cho người bệnh
Người mang hậu môn nhân tạo có thể tắm rửa bình thường khi được sự đồng ý của bác sĩ
Nên chọn xà phòng trung tính, không để nước hay xà phòng chảy vào hoặc gây tổn thương hậu môn nhân tạo. Không dùng xà phòng, sữa tắm chất dưỡng ẩm hoặc kem dưỡng da xung quanh vùng da có hậu môn nhân tạo.
Người có mang túi hậu môn nhân tạo có thể:
- Làm việc
- Chơi thể thao và tham gia các hoạt động thể chất vừa phải như đi bộ, khiêu vũ…
- Tránh khuân vác nặng
Túi chứa có thiết kế phẳng, ôm sát cơ thể và có thể được giữ bên trong hoặc bên ngoài trang phục lót mà ít gây chú ý cho người khác.
|
Lưu ý khi đi du lịch
- Mang theo đủ lượng túi hậu môn nhân tạo cần dùng và để trong hành lý xách tai để tránh thất lạc
- Bảo quản túi ở nơi khô, tránh để trong cốp xe hoặc nơi nóng, bí
|
Cải tiến có ích cho người bệnh:
- Nhiều loại túi chứa có màng xả khí và lọc mùi với than hoạt tính, tránh hiện tượng túi bị phồng lên khi đầy khí
- Keo làm đầy khoảng hở xung quanh hậu môn nhân tạo giúp chống rò rỉ túi chứa
- Bột hút ẩm và chống kích ứng vùng da xung quanh hậu môn nhân tạo
- Vòng chống loét hay vòng chống loét lồi tròn
Nên: + Thay hoặc xả túi hậu môn nhân tạo khi phân đầy 2/3 túi
+ Thay túi mỗi 3 -7 ngày, tùy loại túi
Người bệnh cần tránh:
- Thức ăn cứng,thức ăn nhiều dầu mỡ
- Vận động mạnh
- Nâng các vật nặng quá sức
- Tiếp xúc với môi trường ô nhiễm
Thông báo cho bác sĩ khi có các biến chứng
- Chảy máu
- Hậu môn nhân tạo tụt vào trong
- Viêm loét vùng da quanh hậu môn nhân tạo
- Sa hậu môn nhân tạo
- Phát hiện biến chứng khác: Thoát vị, áp xe quanh hậu môn nhân tạo, hẹp lỗ hậu môn nhân tạo, tắc ruột, hoại tử…
Người bệnh nên
- Tái khám theo lịch hẹn
- Tìm hiểu kỹ thuật tự chăm sóc hậu môn nhân tạo
- Thực hiện chế độ ăn đầy đủ, ít chất béo, nhiều đạm, vitamin và khoáng chấ
Khoa Ngoại Tiêu hóa
Tìm bác sĩ
Lịch khám bệnh
